Τραυλισμός

Ορισμός Η Αμερικανική Ένωση Ομιλίας, Λόγου και Ακοής (ASHA), ορίζει τη φυσιολογική ροή ομιλίας ως παράμετρο της παραγωγής ομιλίας που περιέχει την συνέχεια, την ομαλότητα, τον ρυθμό ή/και την προσπάθεια με τα οποία ο ομιλητής παράγει τις γλωσσικές μονάδες (American Speech Language, Hearing Association, 1999).

Ο Τραυλισμός είναι μια διαταραχή νευρολογικής βάσης που επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να συντονίσει και να οργανώσει όλες τις κινήσεις που είναι απαραίτητες για την επιτυχή ομιλία.

Σύμφωνα με το DSM-V, τραυλισμός είναι: Διαταραχή της φυσιολογικής ροής και της ρυθμικής διαμόρφωσης της ομιλίας, οι οποίες είναι απρόσφορες για την ηλικία του ατόμου και τις γλωσσικές δεξιότητες, εξακολουθούν να υφίστανται με την πάροδο του χρόνου και χαρακτηρίζονται από τη συχνή και σημαντική παρουσία ενός (ή περισσοτέρων) από τα ακόλουθα:

1. Επανάληψη ήχων και συλλαβών. 2. Επιμηκύνσεις ήχων των συμφώνων καθώς και των φωνηέντων. 3. Διακοπτόμενες λέξεις (π.χ. παύσεις μέσα σε μια λέξη). 4. Ηχηρές ή σιωπηλές αναστολές (γεμάτες ή κενές παύσεις ομιλίας). 5. Περιφράσεις (υποκαταστάσεις λέξεων για την αποφυγή προβληματικών λέξεων). 6. Παραγωγή λέξεων με υπέρμετρη φυσική ένταση. 7. Επαναλήψεις ολόκληρων μονοσύλλαβων λέξεων ( π.χ. «τον - τον - τον - τον βλέπω).

Επιδημιολογικά Στοιχεία και Συννοσηρότητα Έρευνες έχουν δείξει ότι η κληρονομικότητα είναι αρκετά επιβαρυντικός παράγοντας στον τραυλισμό αφού περίπου το 50% των παιδιών που τραυλίζουν έχουν κάποιον συγγενή πρώτου βαθμού με διάγνωση τραυλισμού ενώ σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει και το φύλλο του ατόμου αφού έχει σημειωθεί σημαντική αριθμητική υπεροχή των αγοριών που τραυλίζουν με αναλογία 3 προς 1. Σύμφωνα με μελέτες έχουν διαπιστωθεί υψηλά ποσοστά συννοσηρότητας τραυλισμού με μία επιπλέον διαταραχή ομιλίας ή/και με γλωσσικές διαταραχές καθώς επίσης και με μαθησιακές δυσκολίες ή σύνδρομο ΔΕΠΥ.

Συμπεριφορές Τραυλισμού Οι συμπεριφορές του τραυλισμού διακρίνονται σε δύο κύριες ομάδες: α. Πρωτεύουσες συμπεριφορές: Είναι οι λεκτικές συμπεριφορές των ατόμων που τραυλίζουν (επαναλήψεις, επιμηκύνσεις, μπλοκαρίσματα). β. Δευτερεύουσες συμπεριφορές: Συμπεριφορές διαφυγής ή αποφυγής (Συμπεριφορές που τις εμφανίζει επανειλημμένα το άτομο που τραυλίζει και σημαίνει ότι σε κάποια στιγμή τραυλισμού το βοήθησαν ή νομίζει ότι το βοήθησαν να ξεπεράσει το τραυλικό επεισόδιο ) (Μαλανδράκη, 2012)

Ανάλογα με το είδος των δυσρυθμιών αλλά και την ύπαρξη ή μη δευτερευουσών συμπεριφορών ο Guitar (2006) προτείνει την εξής κατηγοριοποίηση:

1. Φυσιολογική Δυσρυθμία

2. Οριακός Τραυλισμός

3. Ήπιος Τραυλισμός

4. Μέτριος Τραυλισμός

5. Σοβαρός Τραυλισμός

Στον παρακάτω πίνακα, αναφέρονται συνοπτικά οι γλωσσικές αλλά και οι δευτερεύουσες συμπεριφορές που παρατηρούνται σε κάθε επίπεδο τραυλισμού:

Επίπεδο Δυσρυθμίας

Πρωτεύουσες Συμπεριφορές

Δευτερεύουσες Συμπεριφορές

Φυσιολογική Δυσρυθμία

• 6 ή λιγότερες δυσρυθμίες /100 συλλαβές

• < 2 μονάδες επανάληψης

• Κυρίως επαναλήψεις (λέξεων ή φράσεων), παρεμβολές ή αναθεωρήσεις

• Ήπιες δυσρυθμίες

• < 3-4 SLDs* /100 συλλαβές

Όχι

Οριακός Τραυλισμός

• >6 δυσρυθμίες / 100 συλλαβές

• >2 μονάδες επανάληψης

• Περισσότερες επαναλήψεις, επιμηκύνσεις και μικρές παύσεις από αναθεωρήσεις και παρεμβολές

• Πιο γρήγορες επαναλήψεις

• <3-4 SLDs* /100 συλλαβές

Συνήθως όχι

Ήπιος Τραυλισμός

• Όλα τα παραπάνω (οριακού τραυλισμού) συν:

• Απότομες, ακανόνιστες και έντονες επαναλήψεις, μεγαλύτερης διάρκειας επιμηκύνσεις, ίσως μπλοκαρίσματα

• Αρχή τέτοιων συμπεριφορών

• Αύξηση ύψους φωνής

• Παρεμβολές

• Ήρεμες σωματικές κινήσεις

Μέτριος Τραυλισμός

• Όλα τα παραπάνω (ήπιου τραυλισμού) συν:

• Μπλοκαρίσματα με διακοπή ήχου και εκπνοής αέρα

• Διπλές συμπεριφορές

• Διαφυγή και αποφυγή

• Πολλαπλά είδη σωματικών συμπεριφορών

• Διπλές συμπεριφορές

Σοβαρός Τραυλισμός

• Όλα τα παραπάνω (μετρίου τραυλισμού) συν:

• Παρατεταμένα και έντονα μπλοκαρίσματα, μερικά και με τρόμο

• Μεγαλύτερη διάρκεια μπλοκαρισμάτων και επιμηκύνσεων

• Έντονη διαφυγή και αποφυγή

• Έντονες δευτερεύουσες συμπεριφορές

• Διπλές και τριπλές συμπεριφορές

(Μαλανδράκη, 2012)

• OD: Δυσρυθμίες ανάμεσα σε λέξεις

• SLD: Δυσρυθμίες στην μέση των λέξεων.

Θεραπεία

Το θεραπευτικό πρόγραμμα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ατόμου και οι θεραπευτικοί στόχοι να επιλέγονται βάση του ατόμου, του επιπέδου τραυλισμού, της ηλικίας και της οικογένειας - περιβάλλον. Ορισμένες από τις πιο γνωστές θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι:

• Τροποποίηση Τραυλισμού που περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια (Αναγνώριση, Απευαισθητοποίηση, Τροποποίηση, Σταθεροποίηση)

• Μορφοποίηση της ροής η οποία πραγματοποιείται με τις ακόλουθες τεχνικές (Εύκολη έναρξη φώνησης, παρατεταμένη φώνηση, απαλές αρθρωτικές επαφές, Χρήση κατάλληλης αναπνοής, Φράσεις και Παύσεις, αργός ρυθμός ομιλίας).

• Επιπλέον εφαρμόζονται και ορισμένα θεραπευτικά προγράμματα, όπως τα Lidcombe και Palin Parent Children Interaction (PCI) που απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

• «Εξελικτικός και Επίμονος Τραυλισμός», Γεωργία Α. Μαλανδράκη, Αυτοέκδοση Αθήνα, 2012.

• Σημειώσεις «Κλινική Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Τραυλισμού »Μαρτίνης Γιάννης, Αθήνα , 2015.